De kijkcijfers zijn inmiddels een belangrijk onderdeel geworden bij het maken van TV programma’s. Als ik goed geïnformeerd ben, staan er verspreid door heel Nederland ruim 1500 meetpunten. De families die zo’n kastje hebben staan is een doorsnee van het Nederlandse kijkerspubliek. De bezitters van zo’n kastje geven door met hoeveel personen er is gekeken naar een bepaald programma. Via een vermenigvuldiging krijg je dan een X aantal kijkers. Op deze manier wordt de volgende dag, rond 8 uur in de morgen, bekend gemaakt hoeveel kijkers een bepaald programma heeft gehad. Voor programmamakers een belangrijk moment, want daarmee is te zien hoe populair een programma was. De dienst kijk- en luisteronderzoek (KLO) van www.kijkonderzoek.nl kan, indien gewenst, ook nog een zeer gedetailleerde uitdraai maken per minuut en de waardering. Nu weet ik, uit eigen ervaring, dat veel collega’s ’s ochtends voor de computer zitten om te zien wat het programma heeft gedaan. Afhankelijk van de cijfers kan een programma gecontinueerd of van de zender gehaald worden. Persoonlijk vind ik, dat je je niet gek moet laten maken door de cijfers. Lang geleden regisseerde ik Nederland Muziekland voor de publieke Veronica Omroep Organisatie. Het programma heb ik meer dan 60 X geregisseerd, dus ook ik kende het verloop in kijkcijfers van het programma. Ooit namen wij het programma op in Alkmaar. Er ging van alles mis bij die opname, maar gelukkig konden we monteren en waren alle ongerechtigheden eruit. Bij het thuis kijken naar die bewuste uitzending bleek de opnametape in plaats van de montagetape uitgezonden te worden. Ik kan melden, dat je dan een beetje gek word! Snel gebeld met de Eindregie, maar de tape was niet meer te stoppen. Een vreselijk moment uit mijn loopbaan als programmamaker. De bandnummers bleken verkeerd doorgegeven te zijn. Een ongemonteerde versie van een programma waarbij alles misging, dat moet voor de kijker een rare indruk geven. Wat blijkt de volgende dag: de HOOGSTE kijkdichtheid ooit met de HOOGSTE waardering! Ik wil hiermee zeggen, dat het soms ook een heel vertekend beeld geeft. In het kader van de anekdotes bij programmamakers: In 1994 is er per abuis een ISO tape uitgezonden van een band op het Northsea Jazz festival. Camera 1, achter in de zaal, heeft de hele opname ISO gestaan, die regelmatig zijn focus checkte, snelle correcties maakte etc. Het was op een mooie zondagmiddag in juli en gelukkig keken er niet veel mensen naar deze uitzending. Wij waren inmiddels alweer bezig met een volgende act op dit geweldige festival, wat ik al 18 jaar regisseer. Wij hoorden pas later, dat men in de uitzendwagen deze tape uitgezonden had, gedurende 10 minuten! De kijker moet wel gedacht hebben: Dit klopt niet. Maar nog opvallender was de reactie van toenmalige eindredacteur, die het een geweldige registratie vond. Mijn reactie tegen de cameracollega’s was: “Jongens pak camera 2 t/m 6 maar in”! Het deed mij veel pijn om dat te horen, van een eindredacteur. Een regelrechte belediging!
Tegenwoordig hangt alles af van de kijkcijfers: presentatoren worden nerveus als de kijkcijfers minder zijn dan de week ervoor. Formules worden veranderd in de hoop op meer kijkers. Soms wordt een programma te vroeg van de zender gehaald, waarbij vaak ook de presentatoren sneuvelen. Persoonlijk vind ik dat een slechte zaak, maar Netmanagers en programmadirecteuren van Commerciële Omroepen kijken alleen naar de cijfers! “All you need” deed de eerste uitzendingen ook niets qua kijkcijfers. Het werd een klapper!
Vanaf het begin ben ik betrokken bij Omroepvereniging MAX. Ik heb zelfs hun allereerste programma geregisseerd: “De Tante van Charlie”. Een klucht, die overigens op 1 januari 2009 weer wordt uitgezonden. Ook regisseer ik al jaren het middagprogramma van MAX. Eerst was het “MAX & Catherine”; daarna “MAX & Martine”. Beide programma’s hadden heel hoge kijkcijfers voor dat moment en er was geen enkel verschil of Catherine Keyl of Martine van Os het presenteerde. Daarna kwam “MAX & Loretta”, waarbij de kijkcijfers behoorlijk naar beneden duikelde. Er kwam een ander decor, andere items en het belangrijkste: het werd niet live uitgezonden! Op sommige dagen hadden we maar de helft van het jaar ervoor. Er werd veel gesproken over waar de terugval aan te danken was, maar daar kom je niet echt achter. Persoonlijk vond ik het “te gezellig” op TV met Schobbie de hond en andere onbelangrijke zaken.
Mijn regiecollega Rinus Spoor en ik doen ook al die jaren de regie voor dit programma. Samen met de collega’s van UNITED brengen wij het, naar beste kunnen, in beeld. Daar zit het ‘m dan ook niet in! Dit seizoen presenteren Sybrand Niesen en Martine van Os het middag/vroeg in de avond programma. En live!! Het programma kreeg ook een andere naam, natuurlijk! “Tijd voor MAX” is in mijn ogen het beste programma op hetzelfde tijdstip. Ook de redactie en de productie is in bloedvorm, zeer gemotiveerd, o.l.v. eindredactrice Anne Marie Wegman en de samenstellers verzorgen zij maandag t/m donderdag een heerlijk programma. Om te maken én om naar te kijken! Maar de kijkers komen niet terug, die we het eerste seizoen wel hadden! Programmadirecteur Jasper van der Schalie, Martine en Sybrand, Desirée de Jongh, Nelleke Koen en alle andere betrokkenen zijn vaak toch weer teleurgesteld als wij voor de computer zitten en kijken naar de kijkcijfers. Er is natuurlijk geen reden tot paniek, want met ca. 500.000 kijkers op een tijdstip rond etenstijd en veel concurrentie van andere netten, mag je niet klagen, wel teleurgesteld zijn. De kijker moest eens weten hoeveel energie er in dat programma zit; hoe hard er door werkelijk iedereen wordt gewerkt om een heerlijk programma neer te zetten. Hoe prettig het is om met 2 echte profs te werken vóór de camera, niets ten nadele overigens van de vorige presentatoren. Want Catherine Keyl heeft in het verleden genoeg bewezen een uitstekende journaliste en programmamaker te zijn. Loretta is weer uit heel ander hout gesneden en presenteerde dus ook anders.
Het eerste seizoen van TIJD VOOR MAX zit er bijna op en gaat 12 januari 2009 weer van start. Ik draai al heel lang mee als programmamaker, maar moet toch eerlijk bekennen dat dit programma zó leuk is om aan mee te werken! Ook na afloop van de uitzending is de sfeer optimaal.... De vraag is daarom ook hoe het kan dat er, mijn inziens, te weinig mensen naar kijken. Tuurlijk.... er zijn ook best wel onderdelen die ik niet zo zie zitten zoals de metamorfose. Ik geloof het wel, dat iemand er heel anders uit gaat zien met een haarspoeling en andere kleding.
Dat Omroep MAX over enkele jaren de grootste omroep zal zijn, dat geloof ik echt. Want met de vergrijzing en het aantal gerichte programma’s is MAX een schot in de roos. MAX is niet alleen voor de oudere kijker, maar richt zich wel voornamelijk op de 49+ categorie. Ik behoor daar ook bij, maar zolang ik 4 maanden geleden Metallica kan regisseren, of The Foo Fighters of Snoop Dogg in beeld breng, denk ik, dat er een verschuiving heeft plaatsgevonden in leeftijd en interesses. Toen mijn vader zo oud was als ik nu ben, vond ik het een oude man. Nu kijken jongeren daar gelukkig heel anders naar, is mijn ervaring. Je kan, als 49plusser, met alles uitstekend meedoen, werkelijk alles! Dus is er iets veranderd, de laatste jaren in mijn beleving. MAX speelt daar ook op in! En wat wel heel grappig is, dat de gemiddelde leeftijd van de “TIJD VOOR MAX” collega’s rond de 30 jaar zal liggen. Nu is het wel zo, dat Rinus en ik de gemiddelde leeftijd wel wat opschroeven..... Een stagiaire, die vorig seizoen bij Tijd voor... werkte en nu haar stage bij een andere omroep doet, mist MAX nog iedere dag. Zij is 19 jaar!! Ikzelf heb lang voor Veronica gewerkt: 10 prachtige jaren! Ik zie heel veel paralellen met MAX en het oude Veronica: alles kan en mag, indien het bij MAX past én zelfs de slogan is hetzelfde: “MAX blijft.... als U dat wilt!”. Het was afgelopen toen Veronica commercieel ging! Jammer, jammer! Gelukkig heeft MAX die intentie niet! TIJD VOOR MAX blijft hopelijk nog heel lang in het publieke bestel!
woensdag 10 december 2008
"DE JOSTI'S PAKKEN UIT"
Enkele weken geleden namen wij in studio 2 op het Mediapark het programma “De Josti’s Pakken Uit” op voor de NCRV. Het betrof hier een Sinterklaas programma met het bijna voltallige Jostiband Orkest uit Zwammerdam. Onder leiding van dirigente Lyan Verburg speelde de Jostiband natuurlijk veel Sinterklaasliedjes. Jochem van Gelder was de ceremoniemeester, want het was een verrassing voor de Goedheiligman. De Sint, de enige echte natuurlijk, was samen met zijn vast Piet in de studio aanwezig. Het werd een heel vrolijk programma.
Artiesten dienden zich aan, zoals Edsillia Rombey, Nick & Simon en Slagerij van Kampen. Bij alle muziekstukken deden de leden van de Jostiband mee. Dus veel, heel veel keyboards, slagwerk in de vorm tamboerijnen, drumstellen, accordeons, jembi’s etc. De uitgenodigde artiesten hadden al gerepeteerd met de Jostiband in Zwammerdam. Voor hen was de eerste kennismaking een waar feest met de sterren! Edsillia, Nick & Simon, maar ook de Slagerij hadden allen een cadeautje voor de Sint meegenomen. Veel konden we repeteren, maar natuurlijk niet alles, dat begrijp je!
Omdat het decor heel breed was opgesteld en de leden van de Jostband op een bepaalde manier in het decor moesten zitten, werd het “dakterras” (want daar leek het op) in de breedte van de studio opgesteld. Recht tegenover de Jostband én de Sint zat ongeveer 120 man publiek, die de aanwezigheid van de Sint én de Jostiband zeer waardeerden en uit volle borst meezongen, waar dat kon!
Door de brede opstelling van het decor moesten we met de handheld camera’s ook een list verzinnen om ze niet al te veel te laten opvallen. Nu waren er zoveel Pieten in decor, dat er besloten was om 3 camera Pieten en dito assistenten hun werk in die hoedanigheid te laten doen. Hiernaast zie je een aantal van hen. De vraag is nu: Wie is wie?
Er was toch nog even een spannend moment, want bij het vertrek van de Sint uit de studio werd het alom bekende “Dag Sinterklaasje” ondersteund met 2 flutterfetti’s kanonnen, gespeeld. Zoals bekend zijn veel toetsen voorzien van een kleur om de juiste toonsoort te houden..... Ook flutterfetti heeft veel kleuren bij het neerdwarrelen..... Het is allemaal heel goed gegaan, want anders hadden we misschien “O Dennenboom” gekregen, zoals Jochem opmerkte!
Er waren bij deze productie TDT Crane van Egripment met een 11 X lens, 3 handhelds en 3 grote studiocamera’s met 20 X lenzen betrokken. Eerste cameraman was Jurriaan van der Kamp en de Videokeizer zat achter de knoppen. En zoals altijd bij de Jostiband was Eva Ruis ingevlogen om mij te assisteren. Eva heeft een verleden met de Jostband en reikt zelfs tot in Canada, waar zij een aantal jaren geleden hebben opgetreden voor de NCRV. Mijn collega Wilco Pleging was de toenmalige regisseur. Maar ook ik mocht eerder een opname doen met deze groep muzikanten, namelijk bij het Oranjeconcert. Hierbij was in de Grote Kerk in Den Haag de Koningin betrokken. Aandoenlijk was het hoe één van de Josti’s toen aan HM vroeg of hij een keer haar paarden mocht zien. De Koningin reageerde daar heel mooi op door te meldden dat er contact opgenomen moest worden met de Opperstalmeester. Ik heb altijd gedacht, dat dat iemand anders was....
De montage van “De Josti’s Pakken Uit” deed Henk ook en we waren snel klaar, omdat het een uitstekende opname betrof. En dan maar hopen, dat er goed naar gekeken wordt op Pakjesavond. Nou, met 1.136.00 kijkers kunnen we heel tevreden zijn. Over de rol van de kijkcijfers wil ik graag iets schrijven in het volgende blog.
Artiesten dienden zich aan, zoals Edsillia Rombey, Nick & Simon en Slagerij van Kampen. Bij alle muziekstukken deden de leden van de Jostiband mee. Dus veel, heel veel keyboards, slagwerk in de vorm tamboerijnen, drumstellen, accordeons, jembi’s etc. De uitgenodigde artiesten hadden al gerepeteerd met de Jostiband in Zwammerdam. Voor hen was de eerste kennismaking een waar feest met de sterren! Edsillia, Nick & Simon, maar ook de Slagerij hadden allen een cadeautje voor de Sint meegenomen. Veel konden we repeteren, maar natuurlijk niet alles, dat begrijp je!
Omdat het decor heel breed was opgesteld en de leden van de Jostband op een bepaalde manier in het decor moesten zitten, werd het “dakterras” (want daar leek het op) in de breedte van de studio opgesteld. Recht tegenover de Jostband én de Sint zat ongeveer 120 man publiek, die de aanwezigheid van de Sint én de Jostiband zeer waardeerden en uit volle borst meezongen, waar dat kon!
Door de brede opstelling van het decor moesten we met de handheld camera’s ook een list verzinnen om ze niet al te veel te laten opvallen. Nu waren er zoveel Pieten in decor, dat er besloten was om 3 camera Pieten en dito assistenten hun werk in die hoedanigheid te laten doen. Hiernaast zie je een aantal van hen. De vraag is nu: Wie is wie?
Er was toch nog even een spannend moment, want bij het vertrek van de Sint uit de studio werd het alom bekende “Dag Sinterklaasje” ondersteund met 2 flutterfetti’s kanonnen, gespeeld. Zoals bekend zijn veel toetsen voorzien van een kleur om de juiste toonsoort te houden..... Ook flutterfetti heeft veel kleuren bij het neerdwarrelen..... Het is allemaal heel goed gegaan, want anders hadden we misschien “O Dennenboom” gekregen, zoals Jochem opmerkte!
Er waren bij deze productie TDT Crane van Egripment met een 11 X lens, 3 handhelds en 3 grote studiocamera’s met 20 X lenzen betrokken. Eerste cameraman was Jurriaan van der Kamp en de Videokeizer zat achter de knoppen. En zoals altijd bij de Jostiband was Eva Ruis ingevlogen om mij te assisteren. Eva heeft een verleden met de Jostband en reikt zelfs tot in Canada, waar zij een aantal jaren geleden hebben opgetreden voor de NCRV. Mijn collega Wilco Pleging was de toenmalige regisseur. Maar ook ik mocht eerder een opname doen met deze groep muzikanten, namelijk bij het Oranjeconcert. Hierbij was in de Grote Kerk in Den Haag de Koningin betrokken. Aandoenlijk was het hoe één van de Josti’s toen aan HM vroeg of hij een keer haar paarden mocht zien. De Koningin reageerde daar heel mooi op door te meldden dat er contact opgenomen moest worden met de Opperstalmeester. Ik heb altijd gedacht, dat dat iemand anders was....
De montage van “De Josti’s Pakken Uit” deed Henk ook en we waren snel klaar, omdat het een uitstekende opname betrof. En dan maar hopen, dat er goed naar gekeken wordt op Pakjesavond. Nou, met 1.136.00 kijkers kunnen we heel tevreden zijn. Over de rol van de kijkcijfers wil ik graag iets schrijven in het volgende blog.
dinsdag 25 november 2008
JUNIOR EUROVISION SONG CONTEST 2008 - CYPRUS
Zaterdag 22 november 2008 was het zover! Na de fantastische show van vorig jaar in Ahoy’ van het Junior Eurovisie Songfestival was het nu de beurt aan Cyprus om het nog beter te doen dan wij in Nederland! Helaas het is ze niet geluk, in mijn optiek en die van de EBU!
Ik ben op woensdag naar Lemesos op Cyprus afgereisd om te kijken of de “tips and tricks” die Eva en ik gegeven hadden ook inderdaad voor hun werkbaar waren......
De sfeer was geweldig op Cyprus, waarschijnlijk mede door het mooie weer! De zaal, de Spyros Kyprianou Arena net buiten de stad, is een schitterend gebouw, dat voornamelijk voor sportevenementen wordt gebruikt. Maar het is een intieme zaal, beter dan Ahoy, vind ik. Nadat wij in Holland “Make a big splash” als thema hadden, kwamen de Cyprioten met “Fun in the Sun”! Ik heb jarenlang voor het Curaçao Tourist Office de promotievideo’s met veel plezier gemaakt en hadden in 1997 ook al “Fun in the Sun” als thema! Nu was dat niet het enige wat overgenomen was en dus niet echt origineel: tijdschema’s, draaiboeken, cameraplan, line up’s etc. Werkelijk alles was van de AVRO overgenomen. Zelfs sommige teksten kwamen mij bekend voor.....
Ik mocht op 8 december 2007 in totaal 15 camera’s regisseren. Nu had mijn collega op Cyprus 21 camera’s tot zijn beschikking. De regisseur, Klitos Klitou, is een bijzonder aardige kerel, maar ik vond een aantal opgelegde kansen gemist. Eerst nog even naar het cameraplan. 21 camera’s dus, die als volgt verdeeld werden:
Camera 1, 2 en 3 stonden frontaal met lange lenzen op een prak. Camera 4 stond op een rails van ca. 20 meter met een wijde 9 X lens. Dan 2 camera’s (5 & 6) op een Osprey dolly links en rechts voor de bühne, die 2 camera’s maakten ronduit lelijke shots en ik vond ze onbegrijpelijk in het cameraplan. De draadloze steadicam was nr 7 en daarover later meer. Camera 8 was een Super Techno 30 op links voor. Camera 9 was een Egripment (!) Scanner Crane. Camera 10 was een topshot recht boven de stage. Camera 11 was een remote op een rails die meeging in de podiumcurve. Camera 12 en 13 waren hand-helds, waarvan 1 altijd het publiek maakte en bediend werd door de enige dame . Deze handhelds werden op, voor ons, ongebruikelijk, maar voor Engelsen gebruikelijke manier, bediend namelijk vanuit de heup. Om dan een steady shot te maken moet je van goede huize komen bij een loopje.... Camera 14 was een Jimmy Jib achter in de zaal. Camera 15 was de Spider Cam, en dit is een camera waar ik echt jaloers op ben qua mogelijkheden. Hij werd bediend door een Duitse cameraman. Geweldige shots!!! Camera 16 was een onderwatercamera vanuit een bak links achterin de zaal. Is 1 X gebruikt!!! Camera 17 & 18 waren onbemande camera’s voor presentaties in de zaal!! Camera 19 was de handheld in de Greenroom, rechts van de buhne. Tot slot camera 20 & 21 waren de autocue camera’s voor de presentatoren. Dar moet je op z’n minst de oorlog mee kunnen winnen, zou je zeggen.
Vorig jaar heb ik kennis gemaakt met de Cypriotische Steadicam Operator. Helaas voor hem was hij er niet bij! Vrijwel de hele cameracrew bestond uit Engelsen, inclusief de reportage wagen van SIS, de commerciële tak van de BBC. Alles kwam van de firma Sony, inclusief de beeldmenger. Verder werden door EVS de weergaven en recaps gemaakt. Door de firma Aston werden de titels aangeleverd. Ik wist niet dat het bedrijf nog bestond eerlijk gezegd! Verder hingen er links en rechts grote doorzicht schermen om alles vanuit de zaal goed te volgen. Hier werd ook op geschakeld buiten de beeldmenger om.
Ik zei het al, de Steadicam Operator kwam dus ook uit Engeland. Adam Gohil was de man die een ongenadige klap, actual (!!!), maakte bij de generale repetitie op vrijdag. Hij moest, en dat is niet verwonderlijk, door 2 man weer op de been worden geholpen! Hulde voor deze man, want hij ging wel gewoon door. Gelukkig hebben wij Job Scholtze in Nederland, die samen met Ivo Borkus toch vele bijzondere shots gemaakt hebben. En met veel lef! Deze Adam maakte gewoon de loopjes zonder veel poespas. Jammer! Gemiste kans! Het lichtontwerp was van Manfred “Ollie” Ollman. Hij heeft een flink budget gehad, dat is zeker, maar kan ook niet op tegen het geweldige lichtplan van Henk Jan van Beek en Alex Trebus bij het JESF in Ahoy’. Ik ben natuurlijk bevooroordeeld, maar het is echt zo. Ook dat was de mening van een EBU collega. Het geluid in de zaal was goed en werd wel door Cyprioten gedaan. Ondanks dat ik denk, dat er veel meer uit te halen was, heb ik een paar geweldige dagen gehad. Het draaiboek was qua opzet hetzelfde zoals wij het doen, maar heel bijzonder is toch het doortellen gedurende de zang. Ik heb een draaiboek meegenomen en is ter inzage te bekijken. Stuur even een berichtje naar eduard@hitv.nl en kan je het bekijken. Leerzaam, dat is zeker!
En oja.... “onze” Marissa met de song “1 dag” werd uiteindelijk 13de, nadat ze de generale repetitie had “gewonnen”. En tuurlijk een Oostblokland won: Georgië met de song “Bzzz” van Bzikebi. Het verbaasde ons allen niet..... Toch ga ik volgend jaar naar Kiev om daar ook weer te kijken, want het blijft geweldige TV!!!
Voor reacties: eduard@hitv.nl of via het onderstaande envelopje
Ik ben op woensdag naar Lemesos op Cyprus afgereisd om te kijken of de “tips and tricks” die Eva en ik gegeven hadden ook inderdaad voor hun werkbaar waren......
De sfeer was geweldig op Cyprus, waarschijnlijk mede door het mooie weer! De zaal, de Spyros Kyprianou Arena net buiten de stad, is een schitterend gebouw, dat voornamelijk voor sportevenementen wordt gebruikt. Maar het is een intieme zaal, beter dan Ahoy, vind ik. Nadat wij in Holland “Make a big splash” als thema hadden, kwamen de Cyprioten met “Fun in the Sun”! Ik heb jarenlang voor het Curaçao Tourist Office de promotievideo’s met veel plezier gemaakt en hadden in 1997 ook al “Fun in the Sun” als thema! Nu was dat niet het enige wat overgenomen was en dus niet echt origineel: tijdschema’s, draaiboeken, cameraplan, line up’s etc. Werkelijk alles was van de AVRO overgenomen. Zelfs sommige teksten kwamen mij bekend voor.....
Ik mocht op 8 december 2007 in totaal 15 camera’s regisseren. Nu had mijn collega op Cyprus 21 camera’s tot zijn beschikking. De regisseur, Klitos Klitou, is een bijzonder aardige kerel, maar ik vond een aantal opgelegde kansen gemist. Eerst nog even naar het cameraplan. 21 camera’s dus, die als volgt verdeeld werden:
Camera 1, 2 en 3 stonden frontaal met lange lenzen op een prak. Camera 4 stond op een rails van ca. 20 meter met een wijde 9 X lens. Dan 2 camera’s (5 & 6) op een Osprey dolly links en rechts voor de bühne, die 2 camera’s maakten ronduit lelijke shots en ik vond ze onbegrijpelijk in het cameraplan. De draadloze steadicam was nr 7 en daarover later meer. Camera 8 was een Super Techno 30 op links voor. Camera 9 was een Egripment (!) Scanner Crane. Camera 10 was een topshot recht boven de stage. Camera 11 was een remote op een rails die meeging in de podiumcurve. Camera 12 en 13 waren hand-helds, waarvan 1 altijd het publiek maakte en bediend werd door de enige dame . Deze handhelds werden op, voor ons, ongebruikelijk, maar voor Engelsen gebruikelijke manier, bediend namelijk vanuit de heup. Om dan een steady shot te maken moet je van goede huize komen bij een loopje.... Camera 14 was een Jimmy Jib achter in de zaal. Camera 15 was de Spider Cam, en dit is een camera waar ik echt jaloers op ben qua mogelijkheden. Hij werd bediend door een Duitse cameraman. Geweldige shots!!! Camera 16 was een onderwatercamera vanuit een bak links achterin de zaal. Is 1 X gebruikt!!! Camera 17 & 18 waren onbemande camera’s voor presentaties in de zaal!! Camera 19 was de handheld in de Greenroom, rechts van de buhne. Tot slot camera 20 & 21 waren de autocue camera’s voor de presentatoren. Dar moet je op z’n minst de oorlog mee kunnen winnen, zou je zeggen.
Vorig jaar heb ik kennis gemaakt met de Cypriotische Steadicam Operator. Helaas voor hem was hij er niet bij! Vrijwel de hele cameracrew bestond uit Engelsen, inclusief de reportage wagen van SIS, de commerciële tak van de BBC. Alles kwam van de firma Sony, inclusief de beeldmenger. Verder werden door EVS de weergaven en recaps gemaakt. Door de firma Aston werden de titels aangeleverd. Ik wist niet dat het bedrijf nog bestond eerlijk gezegd! Verder hingen er links en rechts grote doorzicht schermen om alles vanuit de zaal goed te volgen. Hier werd ook op geschakeld buiten de beeldmenger om.
Ik zei het al, de Steadicam Operator kwam dus ook uit Engeland. Adam Gohil was de man die een ongenadige klap, actual (!!!), maakte bij de generale repetitie op vrijdag. Hij moest, en dat is niet verwonderlijk, door 2 man weer op de been worden geholpen! Hulde voor deze man, want hij ging wel gewoon door. Gelukkig hebben wij Job Scholtze in Nederland, die samen met Ivo Borkus toch vele bijzondere shots gemaakt hebben. En met veel lef! Deze Adam maakte gewoon de loopjes zonder veel poespas. Jammer! Gemiste kans! Het lichtontwerp was van Manfred “Ollie” Ollman. Hij heeft een flink budget gehad, dat is zeker, maar kan ook niet op tegen het geweldige lichtplan van Henk Jan van Beek en Alex Trebus bij het JESF in Ahoy’. Ik ben natuurlijk bevooroordeeld, maar het is echt zo. Ook dat was de mening van een EBU collega. Het geluid in de zaal was goed en werd wel door Cyprioten gedaan. Ondanks dat ik denk, dat er veel meer uit te halen was, heb ik een paar geweldige dagen gehad. Het draaiboek was qua opzet hetzelfde zoals wij het doen, maar heel bijzonder is toch het doortellen gedurende de zang. Ik heb een draaiboek meegenomen en is ter inzage te bekijken. Stuur even een berichtje naar eduard@hitv.nl en kan je het bekijken. Leerzaam, dat is zeker!
En oja.... “onze” Marissa met de song “1 dag” werd uiteindelijk 13de, nadat ze de generale repetitie had “gewonnen”. En tuurlijk een Oostblokland won: Georgië met de song “Bzzz” van Bzikebi. Het verbaasde ons allen niet..... Toch ga ik volgend jaar naar Kiev om daar ook weer te kijken, want het blijft geweldige TV!!!
Voor reacties: eduard@hitv.nl of via het onderstaande envelopje
zondag 16 november 2008
RONDOM 10
Gisteravond regisseerde ik de laatste Rondom 10 uitzending van 2008. Het waren over het algemeen inhoudelijk sterke afleveringen. De presentatie was zoals gebruikelijk van Cees Grimbergen; eindredactie Sigrid Muuse.
Rondom 10 wordt op zaterdagavond rond 9 uur uitgezonden. Daar zit een klein misverstand: Iedereen denkt dat Rondom 10 om 10 uur uitgezonden gaat worden. Maar de naam van het programma slaat op 10 gasten die over een bepaald onderwerp komen praten in de Felix Meritis aan de Keizersgracht. Soms maar 8 gasten, soms 12, dat dan wel weer. Het programma is al decennia oud, maar sinds een jaar of 9 heeft het een heel andere benadering en uitstraling gekregen! Gevarieerder in onderwerpen, dat is zeker. Het stoffige is er al jaren af!
Nu hebben wij alle onderwerpen, die in onze maatschappij belangrijk zijn, wel behandeld: over allochtonen, vechthonden, politieke zaken, de positie van de homo’s in Nederland etc. Werkelijk alles is aan bod gekomen. Hulde voor de redactie om iedere keer weer met een goed en origineel onderwerp te komen. En ik werk daar met veel plezier, als regisseur, aan mee!
Gisteren dus de laatste van 2008! Het onderwerp was “Jongeren en seks”. Daar is al meer over gesproken op TV, maar deze uitzending was, ook gezien het aantal sprekende gasten, groots! Cees was weer in uitstekende vorm! Het onderwerp kon alle kanten opgaan en zo had ik dat ook in de regiebespreking verteld! Het gebeurde dan ook. De eerste gast sprak meteen over “pijpen” en wel meerdere malen op een avond door verschillende meisjes! Veel gasten kijken van deze opmerking nauwelijks op of om, zag ik op de previewmonitoren. Gedurende de uitzending kwamen meer “vaktermen” door en het werd een echte discussie over ontmaagden op je 12de jaar; klaarkomen op gezichten (in een weergave); vingeren en neuken. Het was een pikant onderwerp, mede door een weergave van de videoclip “Vieze meid”. De rapper en hoofdrolspeelster waren uiteraard in de studio. De pornoactrice in de clip was gekleed voor deze gelegenheid! Op “uitzending gemist” kan je deze aflevering terugzien. De clip was hier en daar aangepast door middel van een wipe. De clip ging, in de ruwe versie, heel ver! De discussie was levendig en veel gasten hadden ervaring met seks, ondanks hun leeftijd. Ook waren er enkele meisjes, die nog geen ervaring hadden opgedaan. Het hoor en wederhoor staat hoog in het vaandel bij de redactie! Geen sensatie; eerlijke verhalen over wat er speelt bij jongeren en seks! Veel sprekers, er waren er 16, gaven hun mening. Zo ook een meisje van 23 jaar met een kind van 6. Had door een onprettige sfeer thuis haar geluk elders gezocht en had vele honderden gemeenschappen gehad. Was zwanger geraakt en had spijt van haar achterliggende periode. Zo was er ook een gast, die voor de IKON TV een serie had gemaakt, die binnenkort wordt uitgezonden. Zij kwam, in mijn optiek, volledig onterecht, met wetenschappelijke cijfers over liefde en seks bij jongeren. Zij wilde graag op de stoel van Cees zitten, was mijn indruk. Dat moet je als gast nooit doen! Enfin, ze was goed voor de discussie, zullen we maar zeggen, want dat was het wel.
De cameracollega’s en geluidcollega’s hadden een best zware avond, want het ging van hot naar haar. Leuk voor mij en mijn collega aan de linker hand, de video-editor, natuurlijk ook. Kortom, het was een uitstekende avond met wederom prachtige cijfers met 518.000 kijkers! En dat is geweldig tussen alle amusementsprogramma’s! Rondom 10 is een instituut geworden, dat met passie en oog voor de maatschappij gemaakt wordt! Dat vindt de kijker blijkbaar gelukkig ook: op zaterdagavond met een inhoudelijk programma komen en dan vaak boven het half miljoen kijkers: dat is ronduit uitstekend!!
Toch dacht ik gisteravond na de uitzending: “Vinden mijn veel jongere collega’s dat dit gewoon is: seks op zeer jonge leeftijd; meerdere relaties op een avond etc.” Iedereen die ik sprak vond het te ver gaan, zoals de jongeren vertelden in de uitzending. Gelukkig, dacht ik. Ook de jonge vaders binnen de UBF crew hopen, uiteraard, dat hun kinderen terzijnertijd niet zo onverschillig met seks omgaan. Ik weet zeker dat dat ook inderdaad niet gaat gebeuren, want veel is ook terug te voeren op de opvoeding!
Kortom, het was een spraakmakende uitzending! En ik schreef het al eerder: Het stoffige imago van 15 jaar geleden is er wel af bij Rondom 10. Je moet wel een droogkloot zijn om dat anders te zien!
RONDOM 10 IS ER WEER OP ZATERDAGAVOND 14 FEBRUARI 2009
Rondom 10 wordt op zaterdagavond rond 9 uur uitgezonden. Daar zit een klein misverstand: Iedereen denkt dat Rondom 10 om 10 uur uitgezonden gaat worden. Maar de naam van het programma slaat op 10 gasten die over een bepaald onderwerp komen praten in de Felix Meritis aan de Keizersgracht. Soms maar 8 gasten, soms 12, dat dan wel weer. Het programma is al decennia oud, maar sinds een jaar of 9 heeft het een heel andere benadering en uitstraling gekregen! Gevarieerder in onderwerpen, dat is zeker. Het stoffige is er al jaren af!
Nu hebben wij alle onderwerpen, die in onze maatschappij belangrijk zijn, wel behandeld: over allochtonen, vechthonden, politieke zaken, de positie van de homo’s in Nederland etc. Werkelijk alles is aan bod gekomen. Hulde voor de redactie om iedere keer weer met een goed en origineel onderwerp te komen. En ik werk daar met veel plezier, als regisseur, aan mee!
Gisteren dus de laatste van 2008! Het onderwerp was “Jongeren en seks”. Daar is al meer over gesproken op TV, maar deze uitzending was, ook gezien het aantal sprekende gasten, groots! Cees was weer in uitstekende vorm! Het onderwerp kon alle kanten opgaan en zo had ik dat ook in de regiebespreking verteld! Het gebeurde dan ook. De eerste gast sprak meteen over “pijpen” en wel meerdere malen op een avond door verschillende meisjes! Veel gasten kijken van deze opmerking nauwelijks op of om, zag ik op de previewmonitoren. Gedurende de uitzending kwamen meer “vaktermen” door en het werd een echte discussie over ontmaagden op je 12de jaar; klaarkomen op gezichten (in een weergave); vingeren en neuken. Het was een pikant onderwerp, mede door een weergave van de videoclip “Vieze meid”. De rapper en hoofdrolspeelster waren uiteraard in de studio. De pornoactrice in de clip was gekleed voor deze gelegenheid! Op “uitzending gemist” kan je deze aflevering terugzien. De clip was hier en daar aangepast door middel van een wipe. De clip ging, in de ruwe versie, heel ver! De discussie was levendig en veel gasten hadden ervaring met seks, ondanks hun leeftijd. Ook waren er enkele meisjes, die nog geen ervaring hadden opgedaan. Het hoor en wederhoor staat hoog in het vaandel bij de redactie! Geen sensatie; eerlijke verhalen over wat er speelt bij jongeren en seks! Veel sprekers, er waren er 16, gaven hun mening. Zo ook een meisje van 23 jaar met een kind van 6. Had door een onprettige sfeer thuis haar geluk elders gezocht en had vele honderden gemeenschappen gehad. Was zwanger geraakt en had spijt van haar achterliggende periode. Zo was er ook een gast, die voor de IKON TV een serie had gemaakt, die binnenkort wordt uitgezonden. Zij kwam, in mijn optiek, volledig onterecht, met wetenschappelijke cijfers over liefde en seks bij jongeren. Zij wilde graag op de stoel van Cees zitten, was mijn indruk. Dat moet je als gast nooit doen! Enfin, ze was goed voor de discussie, zullen we maar zeggen, want dat was het wel.
De cameracollega’s en geluidcollega’s hadden een best zware avond, want het ging van hot naar haar. Leuk voor mij en mijn collega aan de linker hand, de video-editor, natuurlijk ook. Kortom, het was een uitstekende avond met wederom prachtige cijfers met 518.000 kijkers! En dat is geweldig tussen alle amusementsprogramma’s! Rondom 10 is een instituut geworden, dat met passie en oog voor de maatschappij gemaakt wordt! Dat vindt de kijker blijkbaar gelukkig ook: op zaterdagavond met een inhoudelijk programma komen en dan vaak boven het half miljoen kijkers: dat is ronduit uitstekend!!
Toch dacht ik gisteravond na de uitzending: “Vinden mijn veel jongere collega’s dat dit gewoon is: seks op zeer jonge leeftijd; meerdere relaties op een avond etc.” Iedereen die ik sprak vond het te ver gaan, zoals de jongeren vertelden in de uitzending. Gelukkig, dacht ik. Ook de jonge vaders binnen de UBF crew hopen, uiteraard, dat hun kinderen terzijnertijd niet zo onverschillig met seks omgaan. Ik weet zeker dat dat ook inderdaad niet gaat gebeuren, want veel is ook terug te voeren op de opvoeding!
Kortom, het was een spraakmakende uitzending! En ik schreef het al eerder: Het stoffige imago van 15 jaar geleden is er wel af bij Rondom 10. Je moet wel een droogkloot zijn om dat anders te zien!
RONDOM 10 IS ER WEER OP ZATERDAGAVOND 14 FEBRUARI 2009
DE KOP IS ERAF!!
Zoals zoveel medewerkers bij de Nederlandse televisie heb ik naast mijn eigen site, www.hitv.nl, ook een blog-spot. Wat ga je daar nu opzetten? Een programma, dat ik recentelijk heb geregisseerd? Of een programma beoordelen van een collega? Beide zijn het geval voor de toekomst! Opmerkingen, positief of negatief, zijn altijd welkom. Géén discussies zoals op andere sites en blog-spots over of RTL een betere zender is dan SBS. Of enorme gezwets over kijkcijfers! Ik wil proberen op deze site over inhoud, uitstraling en benadering te communiceren! Collega's, kijkers en lezers kunnen altijd reageren.
zaterdag 15 november 2008
WAT EEN BEGINNEND REGISSEUR WETEN MOET.......
Televisiemaken is een vreemde bezigheid. Je kunt (en moet) er heel ambachtelijk mee omgaan, maar tegelijkertijd is het erg intuïtief en erg aan smaak onderhevig. In feite moet je dus een gespleten persoonlijkheid hebben: aan de ene kant moet je gevoel hebben voor visualisatie (hoe breng ik iets op een aantrekkelijke manier in beeld) en aan de andere kant moet het over zaken gaan die mensen interesseren.
Televisiemaken doe je nooit alleen. Vaak hoor je in je omgeving: “Kijk, dat programma heb ik gedaan”. Dat zal best kloppen, maar er zijn ongetwijfeld vele anderen, die dat ook kunnen zeggen. Aan zo’n programma, hoe klein ook, hebben al gauw 20 mensen meegewerkt. Er zijn natuurlijk ook programma’s, vaak shows of dramaproducties, waar wel 150 medewerkers bij betrokken zijn. Iedereen is belangrijk! Van kabelsleper tot decorontwerper. Het is als een ketting: alle schakels moeten feilloos op elkaar aansluiten.
Belangrijk is, dat je openstaat voor iedereen, van laag tot hoog binnen het televisieproductieproces. Samenwerking maakt het werk leuk en ook makkelijk!
Feitelijk kan je het werken bij televisie onderverdelen in 4 categorieën: produceren, regisseren, redactie & technische realisatie. Eigenlijk kan je ook het onderscheid maken tussen “vóór” en “achter” de camera werken.
Bij dit verhaal ga ik van “achter de camera” werken uit. Dat neemt niet weg dat een presentator of presentatrice niet belangrijk is. Sterker nog: zij zijn degene die het programma maken, volgens de kijker dan. Natuurlijk is de taak van een presentator of acteur heel belangrijk, maar vergt een andere discipline dan “achter de camera”. Wanneer je met iemand werkt die voor de camera staat, moet je altijd zorgen dat hij of zij zich prettig voelt en niet uit zijn of haar concentratie gehaald wordt. Altijd duidelijke informatie geven aan alle betrokkenen, maar zeker aan de “host”.
Natuurlijk zijn er verschillende soorten programma’s:
- Drama- of toneelproducties zijn volgens een van tevoren vastgesteld model van feitelijke gebeurtenissen en emotionele belevingen uit het leven van mensen in beeld gebracht (“Baantjer”- “Flodder” e.a.)
- Soaps: langlopende ca. 25 minuten durende dagelijkse programma’s met een vervolg zoals “Goede tijden, slechte tijden” en “OHM”
- Sitcom: “situatie comedy” hebben geen vervolg op de vorige aflevering. Zijn komisch bedoeld en volgen vaak een bepaald gezin of ander groeps-verband. “Married with children” en “Wordt U al geholpen?”. De oorsprong ligt hierbij bij de radio
- Infotainment: programma’s met een informatief én vermakelijk karakter zoals “Peter R. de Vries”, de IQ test en het KRO programma “De Reünie”
- Entertainment: showprogramma’s met als doel de kijker te vermaken met muziek, spelletjes, interviews etc. zoals “All you need”
- Talkshow: praatprogramma met over het algemeen één gastheer of vrouw (Pauw & Witteman zijn hierop dus een uitzondering!). Ontvangt gasten in een studio of andere locatie met eventueel een weergave om de situatie duidelijk te maken
- Gameshow: Kort spelletje met wisselende gasten en vaste presentator
(“Lingo”)
- Informatief: Dit mag duidelijk zijn: een programma met een informatief karakter zoals “Kassa”
- Actualiteit: Een regelmatig (bijvoorbeeld dagelijks) terugkerend rubriek met nieuws en informatie. Vaak wordt hier gewerkt onder stress, want het moet altijd kort en bondig en met de laatste ontwikkelingen. Voorbeeld is “NOS Journaal” en “2 Vandaag”.
-Sport: Een belangrijk ingrediënt voor succes op TV met altijd hoge kijkcijfers zijn de sportprogramma’s als “Studio Sport”. RTL4 mikt ook op hoge kijkcijfers door het voetbal aan hen te binden.
- Cultuur, Kunst, Muziek & Dans: Elke publieke omroep is verplicht een gedeelte van haar zendtijd te besteden aan cultuur. Bij enkele omroepen, zoals de NPS, zijn dit aparte afdelingen. Binnen deze afdelingen worden klassieke muziekuitvoeringen, opera en operette, balletuitvoeringen geproduceerd. Vaak grote éénmalige programma’s met heel veel voorbereiding zoals het “Kerstconcert” of “Nieuwjaarsconcert”
- Documentaire: Wordt sowieso te weinig in Nederland geproduceerd.
Geeft informatie in zijn breedste vorm vaak over feitelijke gebeurtenissen. Geeft de programmamaker de mogelijkheid om zijn persoonlijke visie op de werkelijkheid te geven. Evenals cultuur vaak met lange voorbereidingstijd. VPRO & NCRV zijn in Nederland aanvoerder met prachtige televisieprogramma’s op dit gebied.
- Jeugdprogramma’s: Uiteraard programma’s die in eerste instantie gemaakt zijn voor jongeren. Vaak “pikken” de ouderen ook wel een graantje mee van dit soort programma’s.
De Disney Club was oorspronkelijk bedoeld voor kinderen tot 12 jaar, maar bij onderzoek bleek, dat veel studenten ook naar dit programma keken. “Sesamstraat” is natuurlijk het bekendste jeugdprogramma. Dit programma wordt in Nederland gemaakt onder supervisie van het Amerikaanse productiebedrijf Childrens Television Workshop. Verhaallijnen worden zeer streng gecontroleerd voordat ze uitgezonden worden.
Een programma krijgt een heel ander karakter wanneer het “live” of direct uitgezonden wordt. De programmamakers kunnen op de actualiteit ingaan; direct contact zoeken met een kijker in het land etc. Van te voren opgenomen programma’s kunnen nog gemonteerd worden, zodat alle “foutjes” eruit gehaald kunnen worden. Nadeel is natuurlijk, dat je niet actueel bent. Er is tegenwoordig ook een soort tussenweg die “live-on-tape” wordt genoemd. Het programma wordt dan opgenomen als “live”, maar wordt dus niet direct uitgezonden. Voordeel: BTW teruggave, omdat direct uitgezonden programma’s BTW moeten afdragen. Klopt: het is een krankzinnige regel uit de tijd dat Elco Brinkman nog minister was.
En natuurlijk heb je het verschil tussen 1 cameraprodukties (z.g. ENG = Elektronische Nieuws Garing) of EFP (= Elektronische Field Production) en meer-cameraprodukties. Over het algemeen kan je zeggen dat 1 cameraproducties betrekking hebben op korte programma’s of items. Er zal altijd gemonteerd moeten worden om een item of programma op de juiste lengte en met de juiste informatie te voorzien. Een ENG of EFP ploeg bestaat uit een cameraman/vrouw en een geluids- man/vrouw. Bij meer-cameraprodukties zijn veel meer mensen betrokken en spelen zich vaak in een studio af. Groot nadeel van een meer-cameraproduktie is dat het niet snel te verplaatsen is. Groot voordeel daarentegen is, dat je direct de beeldmix en de geluidsmix kan horen en zien. “Live” wordt er eigenlijk alleen met meerdere camera’s gewerkt.
Maar in welke “groep” je ook valt: elk onderwerp dat je op de buis wilt brengen moet sowieso aan een 3 criteria voldoen.
1. Er moet altijd een ACTIVITEIT te draaien zijn.
Televisie is een visueel medium. Hou dus altijd in je achterhoofd, dat een plaatje meer verteld dan duizend woorden (we weten het: het is een cliché, maar deze mag!).
2. Het moet CONCREET zijn.
Televisie is een snel medium. In een tijdsbestek van een paar minuten moet duidelijk zijn waar je het over hebt. Tegelijkertijd moet het niet oppervlakkig zijn. De inhoud van een item of programma moet dus altijd in een stellende zin van drie woorden samen te vatten zijn (de premisse). Op die manier voorkom je dat je snel en te veel gaat afwijken van waar je het over wilt hebben. Dat betekent dat je vaak dingen moet weglaten, die op zich interessant en mooi zijn. Bij een montage van een programma of item kom je vaak voor het dilemma “kill your darlings”.
3. Er moet EMOTIE inzitten.
Televisie is mensenwerk. Zelfs in een programma of item over iets puur zakelijks moet emotie zitten. Feiten kun je vergeten, een gevoel of sfeer nooit!
Om te kunnen checken of deze drie punten er altijd inzitten moet je constant de volgende punten afvragen:
- WAT wil ik vertellen met dit programma of item?
- WAAROM wil ik het vertellen?
- WAAROM ben ik ervan overtuigd dat de kijker dit wil zien?
- HOE zorg ik ervoor dat de kijker na het zien van het programma of item het de volgende dag kan navertellen?
Het mooiste is natuurlijk, dat de kijker het idee krijgt dat hij/zij het programma gezien moet hebben om niets te missen!
Televisie kan alleen gemaakt worden wanneer iedereen dezelfde “taal” spreekt.
REDACTIE
Aan de hand van een voorbeeld geven wij je inzicht in wat een redactielid zoal doet. Laten we eens uitgaan van een programma, waarbij jij als redactielid optreedt. Het betreft hier een bijv. een lifestyle programma waarbij je betrokken bent bij voorbereiding, het “draaien” en de montage. Je bent verantwoordelijk voor dit item en brengt “rapport” uit aan de eindredacteur van het programma. Hij/ zij inventariseert alle onderwerpen en zit de verschillende onderwerpen in zijn/haar ogen op de goede volgorde. Er zijn altijd meerdere redacteuren aan het werk aan één programma en soms ook aan één onderwerp. Uiteraard doe je alles in overleg met je collega’s en natuurlijk met de eindredactie.
VOORBEREIDING OP HET ITEM
1. Inventariseer onderwerpen op:
- mate van inhoudelijkheid (gáát het ergens over)
- visualisatiemogelijkheden (is het op een aantrekkelijke manier in beeld te brengen?)
- haalbaarheid (kan het binnen een aanvaardbaar tijdsbestek gemaakt worden?)
2. Screening van gasten:
- ze moeten een verhaal te vertellen hebben
- ze moeten op het scherm goed en geloofwaardig overkomen
- hou altijd een persoonlijk voorgesprek (nooit telefonisch!!), maar ga ook niet al te diep op inhoudelijkheden in. Zo voorkom je dat een gast tijdens het echte interview “gemaakt” gaat overkomen.
- maak aan een gast duidelijk dat er voor alle partijen een duidelijk belang is dat dit item gemaakt moet worden
3. Maak een opzet
- zet zo beknopt mogelijk op papier waar je item over gaat en hoe je dat in beeld gaat brengen
- bespreek deze opzet altijd met je eindredacteur
- ga ook in overleg met de itemregisseur of, indien je zelf itemregisseur bent, ga dan in conclaaf met de cameraman over de visualisering
HET DRAAIEN
1. Hou de vragen kort
- geen twee verschillende vragen in één zin stellen
2. Hou de vragen concreet
- geef de gast niet een vrijbrief voor veel te lange antwoorden
3. Luister aandachtig
- zoek naar een “high-light” in de antwoorden van de gast. Dat kan één enkel woordje zijn.....
4. Monteer in je hoofd
- wanneer je twee gasten onafhankelijk van elkaar interviewt, hou dan altijd rekening met kijkrichtingen: in je montage kun je ze dan altijd “tegen elkaar wegsnijden”, zonder dat je een “springer” riskeert
5. Tot slot
- schiet nooit teveel banden vol (“kill your darlings”): heel grof geschat komt elk vol digibandje of schijfje overeen met 1 minuut gemonteerd materiaal
MONTAGE
1. Spot aandachtig
- Noteer alles wat je aan de hand van je eerder geschreven opzet denkt te kunnen gebruiken (zowel gesproken woord als de algemene shots)
2. Muziek
- besluit je om muziek te gebruiken, zorg dan dat je voordat je gaat monteren al weet wat je gebruikt (dat monteert lekkerder en je maakt de sfeer van je item daardoor niet ondergeschikt)
3. Voice-over
- als je commentaarteksten gebruikt, moet je die in ruwe vorm al klaar hebben alvorens te monteren (zo voorkom je lengteproblemen en hou je de inhoudelijke lijn in de gaten
4. Administratie
- denk aan je produktieleider (noteer de muziekgegevens voor de
- BUMA/STEMRA en het gebruik van “vreemd” materiaal)
Dit is slechts een kleine opsomming voor het maken van een goed item of totaal programma. Een paar zaken zijn meer dan belangrijk: PASSIE, EMOTIE, LUISTEREN EN WEES KRITISCH! Als je deze 4 eigenschappen bezit, ben je al een heel eind.......
Televisiemaken is een vreemde bezigheid. Je kunt (en moet) er heel ambachtelijk mee omgaan, maar tegelijkertijd is het erg intuïtief en erg aan smaak onderhevig. In feite moet je dus een gespleten persoonlijkheid hebben: aan de ene kant moet je gevoel hebben voor visualisatie (hoe breng ik iets op een aantrekkelijke manier in beeld) en aan de andere kant moet het over zaken gaan die mensen interesseren.
Televisiemaken doe je nooit alleen. Vaak hoor je in je omgeving: “Kijk, dat programma heb ik gedaan”. Dat zal best kloppen, maar er zijn ongetwijfeld vele anderen, die dat ook kunnen zeggen. Aan zo’n programma, hoe klein ook, hebben al gauw 20 mensen meegewerkt. Er zijn natuurlijk ook programma’s, vaak shows of dramaproducties, waar wel 150 medewerkers bij betrokken zijn. Iedereen is belangrijk! Van kabelsleper tot decorontwerper. Het is als een ketting: alle schakels moeten feilloos op elkaar aansluiten.
Belangrijk is, dat je openstaat voor iedereen, van laag tot hoog binnen het televisieproductieproces. Samenwerking maakt het werk leuk en ook makkelijk!
Feitelijk kan je het werken bij televisie onderverdelen in 4 categorieën: produceren, regisseren, redactie & technische realisatie. Eigenlijk kan je ook het onderscheid maken tussen “vóór” en “achter” de camera werken.
Bij dit verhaal ga ik van “achter de camera” werken uit. Dat neemt niet weg dat een presentator of presentatrice niet belangrijk is. Sterker nog: zij zijn degene die het programma maken, volgens de kijker dan. Natuurlijk is de taak van een presentator of acteur heel belangrijk, maar vergt een andere discipline dan “achter de camera”. Wanneer je met iemand werkt die voor de camera staat, moet je altijd zorgen dat hij of zij zich prettig voelt en niet uit zijn of haar concentratie gehaald wordt. Altijd duidelijke informatie geven aan alle betrokkenen, maar zeker aan de “host”.
Natuurlijk zijn er verschillende soorten programma’s:
- Drama- of toneelproducties zijn volgens een van tevoren vastgesteld model van feitelijke gebeurtenissen en emotionele belevingen uit het leven van mensen in beeld gebracht (“Baantjer”- “Flodder” e.a.)
- Soaps: langlopende ca. 25 minuten durende dagelijkse programma’s met een vervolg zoals “Goede tijden, slechte tijden” en “OHM”
- Sitcom: “situatie comedy” hebben geen vervolg op de vorige aflevering. Zijn komisch bedoeld en volgen vaak een bepaald gezin of ander groeps-verband. “Married with children” en “Wordt U al geholpen?”. De oorsprong ligt hierbij bij de radio
- Infotainment: programma’s met een informatief én vermakelijk karakter zoals “Peter R. de Vries”, de IQ test en het KRO programma “De Reünie”
- Entertainment: showprogramma’s met als doel de kijker te vermaken met muziek, spelletjes, interviews etc. zoals “All you need”
- Talkshow: praatprogramma met over het algemeen één gastheer of vrouw (Pauw & Witteman zijn hierop dus een uitzondering!). Ontvangt gasten in een studio of andere locatie met eventueel een weergave om de situatie duidelijk te maken
- Gameshow: Kort spelletje met wisselende gasten en vaste presentator
(“Lingo”)
- Informatief: Dit mag duidelijk zijn: een programma met een informatief karakter zoals “Kassa”
- Actualiteit: Een regelmatig (bijvoorbeeld dagelijks) terugkerend rubriek met nieuws en informatie. Vaak wordt hier gewerkt onder stress, want het moet altijd kort en bondig en met de laatste ontwikkelingen. Voorbeeld is “NOS Journaal” en “2 Vandaag”.
-Sport: Een belangrijk ingrediënt voor succes op TV met altijd hoge kijkcijfers zijn de sportprogramma’s als “Studio Sport”. RTL4 mikt ook op hoge kijkcijfers door het voetbal aan hen te binden.
- Cultuur, Kunst, Muziek & Dans: Elke publieke omroep is verplicht een gedeelte van haar zendtijd te besteden aan cultuur. Bij enkele omroepen, zoals de NPS, zijn dit aparte afdelingen. Binnen deze afdelingen worden klassieke muziekuitvoeringen, opera en operette, balletuitvoeringen geproduceerd. Vaak grote éénmalige programma’s met heel veel voorbereiding zoals het “Kerstconcert” of “Nieuwjaarsconcert”
- Documentaire: Wordt sowieso te weinig in Nederland geproduceerd.
Geeft informatie in zijn breedste vorm vaak over feitelijke gebeurtenissen. Geeft de programmamaker de mogelijkheid om zijn persoonlijke visie op de werkelijkheid te geven. Evenals cultuur vaak met lange voorbereidingstijd. VPRO & NCRV zijn in Nederland aanvoerder met prachtige televisieprogramma’s op dit gebied.
- Jeugdprogramma’s: Uiteraard programma’s die in eerste instantie gemaakt zijn voor jongeren. Vaak “pikken” de ouderen ook wel een graantje mee van dit soort programma’s.
De Disney Club was oorspronkelijk bedoeld voor kinderen tot 12 jaar, maar bij onderzoek bleek, dat veel studenten ook naar dit programma keken. “Sesamstraat” is natuurlijk het bekendste jeugdprogramma. Dit programma wordt in Nederland gemaakt onder supervisie van het Amerikaanse productiebedrijf Childrens Television Workshop. Verhaallijnen worden zeer streng gecontroleerd voordat ze uitgezonden worden.
Een programma krijgt een heel ander karakter wanneer het “live” of direct uitgezonden wordt. De programmamakers kunnen op de actualiteit ingaan; direct contact zoeken met een kijker in het land etc. Van te voren opgenomen programma’s kunnen nog gemonteerd worden, zodat alle “foutjes” eruit gehaald kunnen worden. Nadeel is natuurlijk, dat je niet actueel bent. Er is tegenwoordig ook een soort tussenweg die “live-on-tape” wordt genoemd. Het programma wordt dan opgenomen als “live”, maar wordt dus niet direct uitgezonden. Voordeel: BTW teruggave, omdat direct uitgezonden programma’s BTW moeten afdragen. Klopt: het is een krankzinnige regel uit de tijd dat Elco Brinkman nog minister was.
En natuurlijk heb je het verschil tussen 1 cameraprodukties (z.g. ENG = Elektronische Nieuws Garing) of EFP (= Elektronische Field Production) en meer-cameraprodukties. Over het algemeen kan je zeggen dat 1 cameraproducties betrekking hebben op korte programma’s of items. Er zal altijd gemonteerd moeten worden om een item of programma op de juiste lengte en met de juiste informatie te voorzien. Een ENG of EFP ploeg bestaat uit een cameraman/vrouw en een geluids- man/vrouw. Bij meer-cameraprodukties zijn veel meer mensen betrokken en spelen zich vaak in een studio af. Groot nadeel van een meer-cameraproduktie is dat het niet snel te verplaatsen is. Groot voordeel daarentegen is, dat je direct de beeldmix en de geluidsmix kan horen en zien. “Live” wordt er eigenlijk alleen met meerdere camera’s gewerkt.
Maar in welke “groep” je ook valt: elk onderwerp dat je op de buis wilt brengen moet sowieso aan een 3 criteria voldoen.
1. Er moet altijd een ACTIVITEIT te draaien zijn.
Televisie is een visueel medium. Hou dus altijd in je achterhoofd, dat een plaatje meer verteld dan duizend woorden (we weten het: het is een cliché, maar deze mag!).
2. Het moet CONCREET zijn.
Televisie is een snel medium. In een tijdsbestek van een paar minuten moet duidelijk zijn waar je het over hebt. Tegelijkertijd moet het niet oppervlakkig zijn. De inhoud van een item of programma moet dus altijd in een stellende zin van drie woorden samen te vatten zijn (de premisse). Op die manier voorkom je dat je snel en te veel gaat afwijken van waar je het over wilt hebben. Dat betekent dat je vaak dingen moet weglaten, die op zich interessant en mooi zijn. Bij een montage van een programma of item kom je vaak voor het dilemma “kill your darlings”.
3. Er moet EMOTIE inzitten.
Televisie is mensenwerk. Zelfs in een programma of item over iets puur zakelijks moet emotie zitten. Feiten kun je vergeten, een gevoel of sfeer nooit!
Om te kunnen checken of deze drie punten er altijd inzitten moet je constant de volgende punten afvragen:
- WAT wil ik vertellen met dit programma of item?
- WAAROM wil ik het vertellen?
- WAAROM ben ik ervan overtuigd dat de kijker dit wil zien?
- HOE zorg ik ervoor dat de kijker na het zien van het programma of item het de volgende dag kan navertellen?
Het mooiste is natuurlijk, dat de kijker het idee krijgt dat hij/zij het programma gezien moet hebben om niets te missen!
Televisie kan alleen gemaakt worden wanneer iedereen dezelfde “taal” spreekt.
REDACTIE
Aan de hand van een voorbeeld geven wij je inzicht in wat een redactielid zoal doet. Laten we eens uitgaan van een programma, waarbij jij als redactielid optreedt. Het betreft hier een bijv. een lifestyle programma waarbij je betrokken bent bij voorbereiding, het “draaien” en de montage. Je bent verantwoordelijk voor dit item en brengt “rapport” uit aan de eindredacteur van het programma. Hij/ zij inventariseert alle onderwerpen en zit de verschillende onderwerpen in zijn/haar ogen op de goede volgorde. Er zijn altijd meerdere redacteuren aan het werk aan één programma en soms ook aan één onderwerp. Uiteraard doe je alles in overleg met je collega’s en natuurlijk met de eindredactie.
VOORBEREIDING OP HET ITEM
1. Inventariseer onderwerpen op:
- mate van inhoudelijkheid (gáát het ergens over)
- visualisatiemogelijkheden (is het op een aantrekkelijke manier in beeld te brengen?)
- haalbaarheid (kan het binnen een aanvaardbaar tijdsbestek gemaakt worden?)
2. Screening van gasten:
- ze moeten een verhaal te vertellen hebben
- ze moeten op het scherm goed en geloofwaardig overkomen
- hou altijd een persoonlijk voorgesprek (nooit telefonisch!!), maar ga ook niet al te diep op inhoudelijkheden in. Zo voorkom je dat een gast tijdens het echte interview “gemaakt” gaat overkomen.
- maak aan een gast duidelijk dat er voor alle partijen een duidelijk belang is dat dit item gemaakt moet worden
3. Maak een opzet
- zet zo beknopt mogelijk op papier waar je item over gaat en hoe je dat in beeld gaat brengen
- bespreek deze opzet altijd met je eindredacteur
- ga ook in overleg met de itemregisseur of, indien je zelf itemregisseur bent, ga dan in conclaaf met de cameraman over de visualisering
HET DRAAIEN
1. Hou de vragen kort
- geen twee verschillende vragen in één zin stellen
2. Hou de vragen concreet
- geef de gast niet een vrijbrief voor veel te lange antwoorden
3. Luister aandachtig
- zoek naar een “high-light” in de antwoorden van de gast. Dat kan één enkel woordje zijn.....
4. Monteer in je hoofd
- wanneer je twee gasten onafhankelijk van elkaar interviewt, hou dan altijd rekening met kijkrichtingen: in je montage kun je ze dan altijd “tegen elkaar wegsnijden”, zonder dat je een “springer” riskeert
5. Tot slot
- schiet nooit teveel banden vol (“kill your darlings”): heel grof geschat komt elk vol digibandje of schijfje overeen met 1 minuut gemonteerd materiaal
MONTAGE
1. Spot aandachtig
- Noteer alles wat je aan de hand van je eerder geschreven opzet denkt te kunnen gebruiken (zowel gesproken woord als de algemene shots)
2. Muziek
- besluit je om muziek te gebruiken, zorg dan dat je voordat je gaat monteren al weet wat je gebruikt (dat monteert lekkerder en je maakt de sfeer van je item daardoor niet ondergeschikt)
3. Voice-over
- als je commentaarteksten gebruikt, moet je die in ruwe vorm al klaar hebben alvorens te monteren (zo voorkom je lengteproblemen en hou je de inhoudelijke lijn in de gaten
4. Administratie
- denk aan je produktieleider (noteer de muziekgegevens voor de
- BUMA/STEMRA en het gebruik van “vreemd” materiaal)
Dit is slechts een kleine opsomming voor het maken van een goed item of totaal programma. Een paar zaken zijn meer dan belangrijk: PASSIE, EMOTIE, LUISTEREN EN WEES KRITISCH! Als je deze 4 eigenschappen bezit, ben je al een heel eind.......
Abonneren op:
Posts (Atom)
